فرآیند قالب‌سازی تزریق پلاستیک یکی از روش‌های پیچیده و فنی در تولید قطعات پلاستیکی است. برای درک بهتر این فرآیند، آشنایی با اصطلاحات و مفاهیم تخصصی مورد استفاده در قالب‌سازی تزریق پلاستیک ضروری است. در این مقاله، به معرفی رایج‌ترین اصطلاحات قالب‌سازی تزریق پلاستیک و توضیح هر یک از آن‌ها پرداخته خواهد شد.

1. کویته (Cavity)

کویته به فضای داخل قالب اطلاق می‌شود که پلاستیک مذاب به داخل آن تزریق می‌شود تا قطعه نهایی شکل گیرد. در قالب‌های چندکویته، چندین کویته وجود دارد که هرکدام می‌توانند یک قطعه از محصول نهایی را تولید کنند. تعداد کویته‌ها نقش مهمی در تعیین هزینه و سرعت تولید دارد.

2. راهگاه (Runner)

راهگاه کانال‌هایی هستند که پلاستیک مذاب را از دستگاه تزریق به داخل کویته‌ها هدایت می‌کنند. این کانال‌ها ممکن است گرم یا سرد باشند و نحوه طراحی آن‌ها تأثیر زیادی بر کیفیت و سرعت تولید دارد. سیستم راهگاه می‌تواند از نوع سرد (Cold Runner) یا گرم (Hot Runner) باشد.

3. فشار تزریق (Injection Pressure)

فشار تزریق به میزان فشاری گفته می‌شود که پلاستیک مذاب برای ورود به قالب و پر کردن حفره‌ها تحت آن قرار می‌گیرد. این فشار باید به اندازه کافی بالا باشد تا پلاستیک به تمام قسمت‌های قالب نفوذ کند و محصول نهایی به درستی شکل گیرد.

4. زمان سیکل (Cycle Time)

زمان سیکل مدت زمانی است که برای تولید یک قطعه از فرآیند تزریق پلاستیک نیاز است. این زمان شامل مدت زمان تزریق، زمان خنک شدن پلاستیک و زمان باز شدن قالب می‌باشد. کاهش زمان سیکل یکی از اهداف مهم در قالب‌سازی است تا هزینه‌ها کاهش یابد و بهره‌وری افزایش پیدا کند.

5. حفره (Mold Cavity)

حفره یا قالب حفره همان فضای خالی در قالب است که پلاستیک مذاب در آن تزریق می‌شود. بسته به پیچیدگی قطعه، حفره‌ها می‌توانند ساده یا پیچیده باشند. طراحی حفره تأثیر زیادی در کیفیت قطعه نهایی و سرعت تولید دارد.

6. استخراج (Ejection)

استخراج به فرآیند خارج کردن قطعه از قالب پس از سرد شدن و سخت شدن پلاستیک گفته می‌شود. برای این کار، معمولاً از سیستم‌های مکش یا سیستم‌های استخراج مکانیکی استفاده می‌شود. این مرحله باید به دقت انجام شود تا از آسیب به قطعه جلوگیری گردد.

7. پلیمر (Polymer)

پلیمر به ماده اولیه‌ای اطلاق می‌شود که در قالب‌سازی تزریق پلاستیک مورد استفاده قرار می‌گیرد. پلیمرها انواع مختلفی دارند، از جمله ترموپلاستیک‌ها، ترموست‌ها و الاستومرها که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند و بر اساس نوع قطعه انتخاب می‌شوند.

8. رانر (Runner)

رانرها کانال‌هایی هستند که پلاستیک مذاب را از دستگاه تزریق به داخل حفره‌های قالب هدایت می‌کنند. رانرها به دو نوع اصلی سرد و گرم تقسیم می‌شوند. طراحی رانر تأثیر زیادی بر کیفیت قطعه و میزان ضایعات دارد.

9. تنش داخلی (Internal Stress)

تنش داخلی به فشارهایی اطلاق می‌شود که در داخل قطعه پلاستیکی به وجود می‌آید. این تنش‌ها می‌توانند باعث تغییر شکل قطعه یا حتی شکست آن در طول زمان شوند. طراحی دقیق قالب و انتخاب مناسب پلیمرها می‌تواند از ایجاد تنش داخلی جلوگیری کند.

10. پمپ تزریق (Injection Unit)

پمپ تزریق یکی از اجزای اصلی دستگاه تزریق پلاستیک است که پلاستیک را از مخزن ذوب شده به داخل قالب تزریق می‌کند. این پمپ می‌تواند به صورت پیستونی یا اسکرو باشد و وظیفه آن، رساندن پلاستیک به فشار و دمای مناسب برای تزریق است.

11. توزیع مذاب (Melt Distribution)

توزیع مذاب به نحوه پخش پلاستیک مذاب در داخل قالب اطلاق می‌شود. توزیع مناسب مذاب باعث پر شدن یکنواخت قالب و جلوگیری از نقص‌های تولید می‌شود. طراحی صحیح راهگاه‌ها و انتخاب صحیح فشار و دما برای توزیع مناسب مذاب اهمیت دارد.

12. شیر تزریق (Injection Valve)

شیر تزریق مکانیزمی است که در قالب‌های هات رانر استفاده می‌شود تا تزریق پلاستیک را به صورت کنترل شده و دقیق انجام دهد. این شیرها معمولاً به صورت خودکار عمل کرده و زمانی که حفره‌ها پر می‌شوند، جریان پلاستیک را قطع می‌کنند.

نتیجه‌گیری

آشنایی با اصطلاحات قالب‌سازی تزریق پلاستیک برای هر فردی که در این صنعت فعالیت می‌کند ضروری است. این اصطلاحات به درک بهتر فرآیند تولید، بهبود کیفیت محصولات و افزایش بهره‌وری کمک می‌کنند. با تسلط بر این مفاهیم، می‌توان فرآیند طراحی و تولید قالب‌ها را بهینه کرده و هزینه‌ها را کاهش داد.